Semsagt, hálf-stolnar fjaðrir...

Það er vitað mál að höfundaréttur á Íslandi er á barnsskónum miðað við hinn siðmenntaða heim. Menn veigra sér við að leggja mál fyrir dómstóla því nánast hvert einasta deilumál um höfundarétt er prófmál. En með þessum dómi sýnist mér að erlend hugtök eins og "chain of title" og "derivative works" séu orðin marktækari en fyrr - og dómurinn nú sé lagalegt fordæmi um hvað má og hvað má ekki. 

Þessi tilvitnun í Guðnýju vakti athygli mína: "Hún segir málið ekki hafa snúist um fébætur, heldur hversu langt megi ganga í höfundarrétt annarra. „Það er ekki hægt að stela tónlist, kvikmyndum eða ganga í skáldsögur annarra, breyta texta þeirra örlítið og gera þær að sínum," segir Guðný."

Mikið vildi ég óska þess að þessi dómur þýði vatnaskil í höfundarétti. Ástæðan er sú að eitt svipað höfundaréttarmál stendur mér nær:

Ég og Jón Marinósson teiknuðum íslenskt stafróf á sínum tíma og ljáðum Bergljótu Arnalds í sögu hennar Stafakarlarnir og á margmiðlunardisk líka. Svo þegar höfundarlaun og annað var ekki talið fram, og útgáfufyrirtæki hennar Virago gaf höfundarlaun okkar í afslátt af viðskiptakröfum, og höfundamerkti okkur ekki verkið, og fleira í þeim dúr - þá vildi ég ekki að Bergljót gæfi út okkar myndefni framar. (ég tek fram að allt sem stendur hér að ofan er staðfest með dómum héraðsdóms Rvk.) Ég fór í mál útaf sumum (meintum) brotum útgefanda míns en öðrum málum stefndi ég ekki. Ástæðan var íslensk höfundarlög. Ég bý í USA og sé glögglega hversu höfundaverndin er sterk þar en veik á Íslandi. Ég hefði miklu frekar vilja sækja þetta Stafakarla-höfundaréttarmál í USA eða EB-löndunum en á Íslandi.

Nýverið byrjaði nýr kapituli í höfundaréttarslag um Stafakarlana. Bergljót fékk franskan teiknara til að kópíera myndefni okkar Jóns, þ.e. karakterana og allt heila klabbið, og myndskreyta Stafakarlabókina á nýjan leik.  JPV gaf út án þess að blikka auga eða leiða hugann að "chain of title" eða "derivative works" eða hvernig verkið varð til (þ.e. höfundarétturinn).  Nú er kominn fordæmisdómur svo kannski ég fari að hugsa minn gang. Ég hef mótmælt þessu "copy & paste" vinnubrögðum á mínu myndefni en JPV og Bergljót gefa lítið út á það.

Íslenskur höfundaréttur er 30 ára gömul dönsk samsuða með síðari tíma plástrum og kominn tími til að breyta þeim til nútímans. Minnugur þess að flest framfaraspor í íslensku réttarfari hafa orðið fyrir þrýsting frá Evrópusambandinu þá leyfi ég mér að fullyrða að ef evrópskur bótaréttur væri einhver mælikvarði á Íslandi þá hefðu fébætur fyrir að "stela frá nóbelskáldinu" orðið umtalsverð upphæð.

En ég er vægast sagt himinlifandi yfir að Guðný Halldórsdóttir vann þetta mál.

Höfundarréttur tekinn alvarlega

Athugasemdir

[Kjartan Pétur Sigurðsson, 14.3.2008 kl. 07:37]

Áhugaverð lesning.